Bajki i baśnie

"Historia bajek i baśni sięga głęboko w przeszłość i wykazuje relikty prakultur sprzed tysięcy lat" (Krzyżanowski, 1973). O immanentnym istnieniu bajek i baśni w kulturze człowieka dowodzą teksty sięgające imperium sumeryjskiego i babilońskiego, a także dokumenty starożytnego Egiptu pochodzące z ok. 2000 r. p. n.e. Chlubnym osiągnięciem i jednocześnie jednym z najsławniejszych protoplastów bajek i baśni jest Iliada Homera, która dzieje swe rozpoczęła najprawdopodobniej w VIII w p.n.e.. Bajki Ezopa, powszechnie dziś wykorzystywane również do celów nauki języka, przenikają do świata dziecięcego od VI w p.n.e. Baśnie Tysiące i Jednej Nocy cechuje podobnie dawny rodowód a ich popularność nie słabnie. Bajki i baśnie są nieodłącznie związane z dzieciństwem. W kulturze polskiej od ponad 400 lat są tworzone z myślą o dzieciach, ich potrzebach i pragnieniach. Bajki i baśnie wykorzystywane do nauczania języka wciąż zachowują swoją holistyczną moc oddziaływania. Wpływ i kształtowanie dziecka można podzielić tutaj na makro i mikroskalę. Makroskalę można podzielić na wpływ ze względu na czynniki emocjonalne oraz przekaz moralny, jaki niosą opowieści. Mikroskala odnosi się już do bezpośredniego wpływu na rozwój zdolności językowych. Bajki poprzez swoją treść angażują głębokie procesy indukcyjne w celu zrozumienia przekazu, przez co głębiej i aktywniej wpływają na procesy zapamiętania. Przyswojenie słownictwa i wyrażeń odbywa się nieświadomie poprzez wielokrotną percepcję materiału leksykalnego. Ukazanie tego samego słowa w wielu kontekstach umożliwia nie tylko głębsze kodowanie, ale również generowanie poprawnych reprezentacji mentalnych. Słuchanie bajek i historyjek odgrywa bardzo dużą rolę szczególnie w rozwoju zdolności receptywnych ze szczególnym naciskiem na rozumienie globalne treści. Ważna jest tutaj ekspozycja na poprawną wymowę, rytm i intonację i opanowanie niewerbalnych środków wyrazu zrozumienia i niezrozumienia. Siła edukacyjna bajek również przynosi wymierne efekty wspierania rozwoju umiejętności produktywnych.

Agnieszka Horyza, fragmenty wystąpienia: Zastosowanie "reguły Złotowłosej" w nauczaniu opartym na adaptacjach bajek i baśni, Wyższa Szkoła Lingwistyczna w Częstochowie, 04.2012